Summary
Jakie zmiany czekają w szkołach od września? Nowa podstawa programowa, bardziej elastyczne organizowanie nauki religii, nowe wymagania na maturze i egzaminie ósmoklasisty, nowe legitymacje szkolne czy obowiązek szkolny dla dzieci z Ukrainy - to zmiany, które na pewno wejdą w życie do szkół od 1 września. Co jeszcze czeka uczniów i nauczycieli? Podsumowujemy.
Od września 2024 roku polskie szkoły czekają liczne zmiany, które wpłyną na codzienne funkcjonowanie uczniów i nauczycieli. Nowe przepisy mają na celu poprawę jakości edukacji, zwiększenie bezpieczeństwa uczniów oraz dostosowanie systemu oświaty do współczesnych realiów.
Nowe standardy higieny w szkołach
Od 11 lipca 2024 r. szkoły muszą zapewniać w łazienkach ciepłą i zimną bieżącą wodę, mydło do rąk oraz papier toaletowy. Do tej pory przepis nie precyzował pojęcia: „środki higieny osobistej”. Dzięki nowelizacji rozporządzenia MEN doprecyzowano, że środki higieny osobistej to przede wszystkim: mydło do rąk, papierowe ręczniki, papier toaletowy.
Choć może się to wydawać absurdalne, że takie podstawowe kwestie higieny zostały uregulowane dopiero teraz, rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie bezpieczeństwa i higieny w szkołach i placówkach publicznych oraz niepublicznych wprowadza te zmiany, aby zapewnić uczniom odpowiednie warunki do nauki.
Lepiej późno niż wcale, prawda?
Zmiany w podstawie programowej
Od 1 września 2024 r. nauczyciele i uczniowie klas IV–VIII szkoły podstawowej oraz wszystkich klas liceum ogólnokształcącego, technikum i szkół branżowych będą pracować według zmienionych podstaw programowych. Nowe podstawy programowe zostały odchudzone, co oznacza rezygnację z treści uznanych za nadmiarowe lub trudne do zrealizowania. Większy nacisk położono na rozwijanie umiejętności praktycznych oraz korzystanie z cyfrowych narzędzi i zasobów edukacyjnych dostępnych w sieci.
Nowe przedmioty w szkołach
Od września 2025 roku uczniowie będą mieli nowe przedmioty: edukację obywatelską oraz edukację zdrowotną, które zastąpią historię i teraźniejszość oraz wychowanie do życia w rodzinie.
Zmiana programowa wychowania fizycznego
Program „Sportowe talenty” ma zmienić nazwę na „Badanie kompetencji ruchowych młodzieży szkolnej” i będzie się koncentrował na rozwoju kompetencji ruchowych uczniów, a nie na poszukiwaniu talentów.
Minister Edukacji i Nauki podpisał dwa rozporządzania w sprawie podstawy programowej. Najważniejsze zmiany obejmują wprowadzenie testów sprawnościowych dla uczniów klas IV-VIII szkoły podstawowej oraz uczniów szkół ponadpodstawowych.
Obowiązkowe zajęcia z pierwszej pomocy
Od września uczniowie z klas I-III szkoły podstawowej będą mieli obowiązkowe zajęcia z udzielania pierwszej pomocy w ramach edukacji wczesnoszkolnej. Zajęcia te będą dostosowane do możliwości dzieci w tym wieku i będą obejmować naukę rozwijania nawyków i zachowań w sytuacjach zagrożenia bezpieczeństwa. W klasach IV-VIII oraz w szkołach ponadpodstawowych nauka pierwszej pomocy będzie realizowana na zajęciach z wychowawcą, z udziałem specjalistów, wolontariuszy i przedstawicieli organizacji.
Elastyczne lekcje religii
Nowe przepisy pozwolą na bardziej elastyczne organizowanie nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach. W przypadku, gdy uczestnictwo w lekcjach religii zadeklaruje mniej niż siedmiu chętnych, zajęcia będą organizowane w grupach międzyoddziałowych lub międzyklasowych. Ocena z religii oraz z etyki nie będzie wliczana do średniej ocen.
Ochrona dzieci przed przemocą
Od 15 sierpnia 2024 r. szkoły są zobowiązane do przestrzegania nowych standardów ochrony dzieci przed przemocą, wynikających z tzw. ustawy Kamilka, czyli nowelizacji Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego oraz szeregu innych przepisów.
Standardy te mają na celu stworzenie bezpiecznego środowiska dla uczniów, minimalizując ryzyko wystąpienia przemocy. Każda osoba mająca kontakt z dziećmi będzie musiała przedstawić dokumenty potwierdzające, że nie była karana za przestępstwa seksualne.
Wysokość pobieranych opłaty określa Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2014 r. w sprawie opłat za wydanie informacji z Krajowego Rejestru Karnego. Opłata wynosi 30 zł w przypadku złożenia zapytania w postaci nieelektronicznej lub 20 zł w przypadku złożenia zapytania w postaci elektronicznej.
Choć szkoły i inne podmioty pracujące z dziećmi (w tym również zakłady pracy świadczące praktyki zawodowe) już od jakiegoś czasu miały pracować nad standardami ochrony małoletnich, od 15 sierpnia 2024 r. można na nie nałożyć kary za uchybienia w tym zakresie.
Jak wpłynie to na uczestnictwo uczniów szkół średnich w praktycznej nauce zawodu? Czy część pracodawców zrezygnuje z prowadzenia praktyk zawodowych?
Nowe legitymacje szkolne
W roku szkolnym 2024/25 wprowadzone zostaną nowe legitymacje szkolne w formie plastikowej karty. Uczniowie rozpoczynający naukę otrzymają legitymacje zgodne z nowym wzorem, natomiast papierowe legitymacje zachowają ważność do końca okresu wskazanego na dokumencie. Nowe legitymacje będą obowiązywać również nauczycieli.
Zmiany dotyczące uczniów z Ukrainy
Od 1 września 2024 r. uczniowie z Ukrainy zostaną objęci obowiązkiem rocznego przygotowania przedszkolnego, obowiązkiem szkolnym oraz obowiązkiem nauki, nawet jeśli uczą się zdalnie w ukraińskiej szkole. Zmniejszony zostanie również wymiar zajęć dodatkowego języka polskiego, a uczniowie z Ukrainy będą mogli przystępować do egzaminów w polskich szkołach.
Nowe zasady dotyczące wcześniejszych emerytur dla nauczycieli
Wprowadzone zostaną nowe zasady dotyczące wcześniejszych emerytur dla nauczycieli, co ma na celu poprawę warunków pracy i życia nauczycieli. Jednak warto pamiętać, że istnieją pewne ograniczenia. Przejście na wcześniejszą emeryturę wiąże się z koniecznością posiadania wystarczającego kapitału zgromadzonego w ZUS, który pozwoli na wypłatę minimalnego świadczenia. Ponadto nauczyciel decydujący się na wcześniejszą emeryturę traci prawo do urlopu dla poratowania zdrowia, a świadczenie emerytalne może być o 20-40 proc. niższe w porównaniu z kompensacyjnym.
Egzaminy maturalne i ósmoklasisty
Od nowego roku szkolnego egzaminy maturalne i ósmoklasistów będą przeprowadzane zgodnie z wymaganiami podstawy programowej, a nie jak w ostatnich latach, zgodnie z wymaganiami egzaminacyjnymi wprowadzonymi w związku z pandemią COVID-19. Maturzyści będą musieli złożyć jedyną deklarację do 7 lutego roku, w którym przystępują do matury. W latach szkolnych 2024/2025 i 2025/2026 do zdania matury nie będzie konieczne uzyskanie 30% punktów z jednego wybranego przedmiotu dodatkowego.
Te zmiany mają na celu nie tylko poprawę jakości edukacji, ale także dostosowanie systemu oświaty do współczesnych wyzwań i potrzeb uczniów oraz nauczycieli.
Źródła:
- Duże zmiany w szkole od września 2024 r. TOP 10 nowości dla uczniów i nauczycieli [LISTA] – GazetaPrawna.pl
- Zmiany w ramowych planach nauczania od września 2024 – rozporządzenie podpisane – Ministerstwo Edukacji Narodowej – Portal Gov.pl (www.gov.pl)
- Projekt (rcl.gov.pl)
- Zmiany w szkołach od września 2024 – Portal Oświatowy (portaloswiatowy.pl)