Ile kawy może wypić 10-latek?

Na tak postawione pytanie zapewne wielu dorosłych odpowie, że skąd, wcale nie podałoby kawy dziecku. Poza tym wcale dzieci kawy nie chcą, przecież jest gorzka.
A ile kolorowych napojów energetyzujących może wypić 10-latek?  Czy odpowiedź będzie taka sama?

Z prowadzonych badań wynika, że tu odpowiedź będzie jednak inna.

Dzieci od 3 do 10 roku życia piją napoje energetyczne, wśród nich 16% deklaruje, że pije je 3-5 razy w tygodniu a 6% ankietowanych, że każdego dnia.  ¼ uczniów w wieku 11-16 lat deklaruje picie napojów energetycznych od „kilku razy w tygodniu do codziennie”, młodzież w wieku 16-17 lat również, chociaż są różnice w ilości.

„Mimo, że rynek napojów w 2020 r. skurczył się, konsumenci chętnie sięgali po napoje energetyczne. Kategoria urosła w ub. roku o 9,4 proc. wartościowo oraz o 6,5 proc. ilościowo.”  Czyli, mimo, że cena tych napojów rośnie, klienci kupują ich więcej.

Na co kupujący wydają swoje pieniądze? Sporo pieniędzy, ponad 1,2 miliarda złotych rocznie. W tej kwocie zawiera się rynek energetyków i izotoników. 

Napoje energetyczne zawierają najczęściej sporą dawkę kofeiny, guarany czy tauryny, dodatek witaminy B, węglowodany – czyli cukier w różnej postaci, dodatki w postaci barwników, aromatów, konserwantów, regulatorów kwasowości i konserwantów. Żadna z tych 5 pierwszych substancji nie jest szkodliwa sama w sobie. Ważne są ilości i proporcje w jakich się w napoju znajdują.

Na potrzeby tego artykułu skupmy się tylko na kofeinie, jako na najpowszechniejszym składniku napojów energetyzujących

Zawartość kofeiny w poczciwej, tradycyjnej filiżance kawy waha się od 30 do 200 mg. Średnio przyjmuje się 50mg w filiżance.  Napoje energetyczne zawierają najczęściej 32-48 mg kofeiny w 100 ml. Puszka takiego napoju ma najczęściej pojemność 250 ml, co oznacza jednorazowe przyjęcie 80-120 mg kofeiny. Wypicie 5 puszek może spowodować zatrucie kofeiną u dorosłego człowieka.

Jakie działanie ma nadmiar kofeiny?

Stymuluje rytm serca, oddechu i centralnego układu nerwowego, podnosi ciśnienie krwi, zwiększa kwasowość żołądka i może podrażniać śluzówkę u osób wrażliwych. Powoduje uczucie podenerwowania i nasilonego zmęczenia po początkowym pobudzeniu. Długofalowo mogą nasilać się stany lękowe u osób z takimi predyspozycjami. Długotrwałe nadużywanie kofeiny może wpływać na jakość i długość snu gdyż system nerwowy jest zbyt pobudzony. Kolejnym niebezpiecznym efektem jest podniesienie się poziomu glukozy we krwi z powodu stymulacji wydzielania hormonów nadnerczy, głównie adrenaliny – szczególnie u dzieci i młodzieży.

Według danych Narodowego Instytutu Edukacji Żywieniowej „ 19-29% młodych ludzi po spożyciu tych napojów odczuwa niekorzystne objawy, głównie kołatanie serca, ból głowy, poczucie silnego rozbicia. Wśród działań niepożądanych wymienia się także podenerwowanie, silny stres, trudności ze skupieniem.”

Joao Breda z regionalnego biura WHO w Europie ostrzega, „że obecnie nie ma regulacji, które określałyby maksymalne ilości kofeiny w napojach energetycznych, a także przepisów ustalających ich sprzedaż i reklamę.” Jednocześnie „ agresywne kampanie reklamowe skierowane do młodych ludzi połączone z ograniczonymi regulacjami stworzyły sytuację, gdzie napoje energetyczne mogą stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia.”

Nasze przestymulowane  różnorodnymi bodźcami dzieci dokładają sobie wszystkie te powyższe efekty korzystając z napojów energetyzujących. Pytanie, czy nadal opiekunowie, w imię dbałości o swoich podopiecznych, powinni na taki stan rzeczy się zgadzać?

Źródła:

http://zsprandocin.pl/www/attachments/article/312/854-860.pdf

https://postepybiochemii.ptbioch.edu.pl/index.php/PB/article/view/309/568

http://www.dspace.wsb-nlu.edu.pl/xmlui/bitstream/handle/11199/9221/Oblicza%20przest%C4%99pczo%C5%9Bci%20-%20wyzwania%20Psychologii%20S%C4%85dowej.pdf?sequence=1#page=175

https://www.portalspozywczy.pl/napoje/wiadomosci/napoje-energetyczne-rosna-mimo-spadku-na-rynku-napojow,198573.html

https://www.doz.pl/czytelnia/a11438-Napoje_energetyczne__co_zawieraja_energetyki_i_jak_wplywaja_na_nasze_zdrowie

https://www.gov.pl/web/psse-siemiatycze/czym-sa-napoje-energetyczne-jak-dzialaja-na-organizm-dzieci-i-mlodziezy

https://ncez.pzh.gov.pl/dzieci-i-mlodziez/napoje-energetyzujace-znaczacym-zrodlem-kofeiny-w-diecie-dzieci/

Ostatnio